مکمل کلاژن چیست؟

شما احتمالاً به کلاژن موجود در پوست خود فکر می کنید زیرا هر زمان که کسی در مورد پیری پوست صحبت می کند  کلمه  مکمل کلاژن به زبان می آید. درست است که این پروتئین در جوانی  پوست شما نقش دارد اما موارد دیگری نیز در آن وجود دارد. کلاژن یک پروتئین است و یکی از اصلی ترین عناصر سازنده پوست ما است. این ماده همچنین در استخوان ها ، تاندون ها و رباط های ما یافت می شود. ”

مکمل کلاژن چیست؟

کلاژن نوعی پروتئین ساختاری است که در بافت‌های هم‌بند یافت می‌شود. پس یعنی در موها، پوست، ماهیچه‌ها، استخوان و حتی رگ‌های خونی وجود دارد. درواقع، کلاژن حدود بیش از ۳۰ درصد پروتئین ساختاری بدن را می‌سازد. کلاژن از اسیدهای آمینه تشکیل می‌شود. یعنی از بنیان‌های اصلی ساخت پروتئین مانند گلیسین، پروتین و لیسین است. این ماده به ترمیم ماهیچه‌ها، استخوان و مفاصل و سلامت پوست و مو کمک می‌کند. متخصصان می‌گویند کلاژن مانند چسبی است که همه‌چیز را به هم متصل و پیوسته نگه می‌دارد.

بدن ما به‌طور طبیعی از اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و مواد معدنی (ویتامین A، ویتامین C و مِس) که مصرف می‌کنیم، کلاژن می‌سازد. ضمن اینکه با خوردن سایر موادغذایی مانند پروتئین‌های جانوری لبنیات، تخم‌مرغ‌ و گوشت نیز کلاژن در بدن تولید می‌شود. هر چقدر سن بالاتر می‌رود، تولید کلاژن در بدن کاهش می‌یابد. به‌طوری‌که وقتی به اواسط دهه‌ی بیست زندگی می‌رسیم، دیگر بدن به سرعت گذشته نمی‌تواند خودش را ترمیم کند. شاید باور نکنید، اما به‌همین‌زودی بدن از ساخت کلاژن مثل سابق دست می‌کشد و سالی ۱ درصد، سطح کلاژن‌سازی افت می‌کند و کاهش می‌یابد.

افت کلاژن‌سازی در بدن مسئله‌ی خیلی مهمی نیست و امری طبیعی قلمداد می‌شود. ۷۵ درصد از پوست ما را کلاژن می‌سازد. پس بدیهی است بعد از اینکه تولید پروتئین کاهش می‌یابد، کم‌کم شاهد چروک‌شدن، آویزان و شل شدن پوست و حتی ظهور سلولیت‌ها هستیم. برخی، افت کلاژن را در فرسودگی مفاصل، نازک شدن غضروف‌ها و کاهش سرعت ترمیم و بهبود ماهیچه‌های نیز دخیل می‌دانند

آیا مصرف کلاژن واقعا تاثیرگذار است؟

بسیاری از تولید کنندگان با تاکید بر تاثیر کلاژن در بهبود و زیبایی پوست، برندهای بی حد و حصر مکمل‌های کلاژن را به صورت پودر و قرص ارائه می‌دهند. اما آیا مکمل‌های کلاژن واقعا آن‌طور که ادعا می‌شود، تاثیرگذار هستند؟ کلاژن اصلی‌ترین پروتئین ساختاری در پوست است که به آن حالت و انسجام می‌بخشد. پوست با افزایش سن سفتی و طراوت خود را از دست می‌دهد و بسیاری از افراد به دنبال مکمل‌هایی هستند تا حالت اولیه پوست را برگردانند. کلاژن پس از بلع در دستگاه گوارش شما به اسیدهای آمینه تجزیه می‌شود. اسیدهای آمینه به عنوان عناصر سازنده سلول‌های پوستی سالم عمل می‌کنند. بنابراین، کلاژن قابل هضم ممکن است به طور غیرمستقیم برای پوست مفید باشد.

فواید مکمل کلاژن

کلاژن فراوان‌ترین پروتئین در بدن شما است. این ماده اصلی‌ترین ترکیب بافت‌های پیوندی است که چندین قسمت بدن از جمله تاندون‌ها، رباط‌ها، پوست و عضلات را تشکیل می‌دهد. کلاژن دارای عملکردهای مهم بسیاری است، از جمله ایجاد ساختار پوست و تقویت استخوان‌ها. در سال‌های اخیر، مکمل‌های کلاژن بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. اکثر آن‌ها هیدرولیز می‌شوند، این بدان معناست که کلاژن تجزیه شده و جذب آن برای شما آسان می‌شود. مصرف کلاژن می‌تواند فواید مختلفی برای سلامتی داشته باشد، از تسکین درد مفاصل گرفته تا بهبود سلامت پوست. برای آشنایی بیشتر با این مکمل، در ادامه به فواید مصرف کلاژن اشاره خواهیم کرد.

بهبود سلامت پوست

کلاژن یکی از اجزای اصلی پوست شما است. این ماده در تقویت و حفظ سلامت پوست نقش دارد. به علاوه، می‌تواند به قابلیت ارتجاعی و حفظ رطوبت پوست کمک کند. با افزایش سن، بدن کلاژن کمتری تولید می‌کند و این امر، منجر به خشکی پوست و ایجاد چین و چروک خواهد شد. با این حال، چندین مطالعه نشان داده‌اند که پپتیدهای کلاژن یا مکمل‌های حاوی کلاژن با کاهش چین و چروک و خشکی می‌توانند به جلوگیری از پیری پوست شما کمک کنند. علاوه بر این، مصرف مکمل‌های کلاژن ممکن است باعث تولید پروتئین‌های دیگری از جمله الاستین و فیبریلین شود که به حفظ ساختار پوست کمک می‌کنند. همچنین ادعاهای زیادی وجود دارد که مکمل‌های کلاژن به جلوگیری از آکنه و سایر بیماری‌های پوستی کمک می‌کنند، اما این موارد هنوز از نظر علمی اثبات نشده‌اند.

تسکین درد مفاصل

کلاژن به حفظ یکپارچگی غضروف شما کمک می‌کند، این ماده مانند بافتی است که از مفاصل محافظت می‌کند. با افزایش میزان کلاژن در بدن با افزایش سن، خطر ابتلا به اختلالات مفصلی تحلیل برنده مانند آرتروز افزایش می‌یابد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مکمل‌های کلاژن می‌تواند به بهبود علائم آرتروز و کاهش درد مفاصل به طور کلی کمک کند. محققان این نظریه را مطرح کرده‌اند که مکمل‌های کلاژن می‌تواند در غضروف جمع شده و بافت‌های شما را برای ساخت کلاژن تحریک کند. این مکمل‌ها قادرند منجر به کاهش التهاب، حمایت بهتر از مفاصل و کاهش درد شوند.

جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان

استخوان‌های شما بیشتر از کلاژن ساخته شده‌اند، که ساختار آن‌استخوان‌ها را تشکیل داده و به استحکام آن‌ها کمک می‌کند. همان‌طور که با افزایش سن کلاژن در بدن از بین می‌رود، توده استخوانی نیز کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند منجر به شرایطی مانند پوکی استخوان شود که با خطر شکستگی استخوان همراه است. مطالعات نشان داده است که مصرف مکمل‌های کلاژن ممکن است اثرات خاصی در بدن داشته باشد که به مهار تجزیه استخوان‌ها کمک کند.

افزایش توده عضلانی

بین 1 تا 10٪ از بافت عضلانی از کلاژن تشکیل شده است. این پروتئین برای تقویت و عملکرد صحیح عضلات ضروری است. مطالعات نشان می‌دهد که مکمل‌های کلاژن به افزایش توده عضلانی در افراد مبتلا به سارکوپنی (از دست دادن توده عضلانی که با افزایش سن اتفاق می‌افتد) کمک می‌کند. محققان پیشنهاد کرده‌اند که مصرف کلاژن ممکن است باعث سنتز پروتئین‌های عضلانی مانند کراتین شود و همچنین رشد عضلات را پس از ورزش تحریک کند.

بهبود سلامت قلب

محققان این نظریه را مطرح کرده‌اند که مصرف مکمل‌های کلاژن می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کمک کنند. کلاژن ساختار عروق شما را تشکیل می‌دهد. بدون کلاژن کافی، ممکن است عروق ضعیف و شکننده شوند. این امر می‌تواند منجر به تصلب شرایین شود. مکمل‌های کلاژن سطح کلسترول خوب (HDL) را به طور متوسط 6٪ افزایش می‌دهند، در نتیجه، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، از جمله تصلب شرایین کاهش پیدا می‌کند.

سایر فواید کلاژن:

• بهبود عملکرد مغز
• کمک به کاهش وزن
• حفظ سلامت موی سر و ناخن‌ها
• تقویت دستگاه گوارش

انواع مکمل های کلاژن و شیوۀ استفاده از آن ها :

مکمل های کلاژن در انواع و گونه های مختلفی عرضه می‌شوند. باید مکملی را انتخاب نمایید که به بهترین شکل ممکن با اهدافتان در استفاده از آن ها تناسب داشته باشد.

نوع 1:این نوع جزو شایع‌ترین گونۀ موجود در بدن است و به داشتن پوستی سالم کمک می نماید.
نوع 2: این نوع اغلب در بافت غضروف وجود دارد و به داشتن مفاصل سالم کمک می‌کند.
نوع 3: این نوع نیز سبب بهبود خاصیت کشسانی پوست، داشتن پوستی سالم را تضمین می‌کند.
 نوع 5: این نوع از کلاژن به رشد جفت در زنان باردار کمک می‌کند.
نوع 10: این نوع که در غضروف هم مشاهده می‌شود، توسعه و رشد سالم استخوان را تحت تاثیر قرار می دهد.

همچنین، در بسیاری از موارد، کلاژن به صورت هیدرولیز شده است. انجام هیدرولیزاسیون کلاژن سبب می‌شود بدن آسان تر آن را جذب نماید.

عوارض جانبی استفاده از مکمل های کلاژن :

مصرف مکمل های کلاژن با تجویز و مشاورۀ پزشک در اغلب اوقات بی خطر است. در اغلب اوقات عوارض جانبی مکمل های کلاژن شدید نیستند و برخی از موارد زیر را شامل می‌شود:

– اسهال

– حس سنگینی در شکم

– راش های پوستی

در غیر این موارد، مصرف این مکمل ها برای بزرگسالان تهدید بزرگی برای سلامتی‌شان در بر ندارد.

کلاژن، رژیم و سبک زندگی

تنها مصرف روزانه مکمل کلاژن کافی نیست. به گفته اوسینگا،‌ ویتامین C و قرص کلاژن باید با هم مصرف شوند زیرا اگر میزان ویتامین C در بدن کم باشد میزان تولید کلاژن نیز کم می‌شود. هویج،‌ میوه‌های سرخ‌رنگ و کلم به صورت طبیعی میزان تولید کلاژن را افزایش می‌دهند. علاوه بر کاهش طبیعی میزان تولید کلاژن با بالا رفتن سن،‌ عوامل سبک زندگی مدرن مانند استرس، رژیم غذایی نادرست و اختلال روده می‌تواند توانایی کلاژن‌سازی بدن را نیز مختل سازد.

آیا مصرف کلاژن برای گیاهخواران مناسب است ؟

از آنجایی که بیشتر مکمل‌های کلاژن از استخوان و پروتئین حیوانات تهیه شده‌اند، برای رژیم غذایی گیاهخواری مناسب نیستند. با این حال برخی از محصولات گیاهی این ماده نیز وجود دارد. دسترسی به این نوع شاید اندکی سخت باشد اما نشدنی نیست. همچنین افرادی که رژیم کتو را دنبال می‌کنند می‌توانند از مکمل‌های کلاژن گیاهی و غیر گیاهی استفاده کنند.